Prikaz romana „Ljubavnici“: Melodramske razlike

Baš kao u noveli „Divlji dečak“ italijanskog autora Paola Konjetija (1978), glavni junak romana „Ljubavnici“, pisac Fausto Dalmaso, odlazi na Alpe da bi, između ostalog, oživeo sećanja na mesto koje ga je u detinjstvu ispunjavalo srećom. To je ono što vezuje ovaj i Konjetijev roman „Osam planina“. Slično pak kao protagonista Italijanove novele „Ne stigavši nikad do vrha“, jedna od glavnih junakinja romana koju literata sreće na italijanskom delu planinskog masiva i zapošljava se kod nje, gostioničarka Babet, putovala je na Himalaje iz filozofsko-sizifovskih razloga naznačenih tek citiranim naslovom.

U intratekstualne veze novog Konjatijevog narativa – one koje pisac uspostavlja prema svojim ranijim knjigama – spadaju i intertekstualne, koje su naznačene na organskiji način nego inače: počev od imena glavnih junaka. Kao što je protagonista novele „Ne stigavši nikad do vrha“ opsednut putopisom „Snežni leopard“ Pitera Metisona, u „Ljubavnicima“ Babet i naziv njene gostionice upućuju na roman Karen Bliksen „Babetina gozba“, o istoimenoj kuvarici, a ime protagoniste na Geteovog „Fausta“, odnosno „Doktora Faustusa“ Tomasa Mana. Dalmaso se zapošljava kod Babet kao kuvar, te u njenoj gostionici dijabolički stvara svet – po iskustvu mušterija – nove hrane po receptima iz književnih dela osim što, kao i svaki pisac, knjigama dijabolički stvara nove književne svetove.

Ako smo ukazali na sličnosti između novog i ranijih narativa Paola Konjatija objavljenih u Laguni, koje su razlike? Naravno, o tome koliko je roman drugačiji žanr od novele ne treba baš mnogo govoriti. Što se ostalog tiče, za početak možda treba spomenuti različite razloge za boravak na planini najmarkantnijih likova: ako na njoj Fausto i šumar Santorso nalaze sreću i zadovoljstvo onim što imaju, a Babet je tu pre svega iz spomenutih filozofskih razloga i kao da bi proživela određenu novu fazu života, to je slučaj i mlade bivše studentkinje umetnosti i koleginice glavnog junaka u gostionici Silvije, koja za razliku od svih drugih likova na planini nailazi na iznenađenje u svojoj potrazi za slobodom. Ono se svakako uvećava njenim upuštanjem u ljubavni odnos s Faustom, koji je nastavak njegovog odlaska na Alpe ne samo zbog razloga evokacije sećanja iz detinjstva kao u noveli „Divlji dečak“ nego i stoga da bi napustio bivšu ženu Veroniku. Melodramski motiv je u romanu toliko organski da se proteže i na intratekstualnost glavnog junaka: Fausto sa police uzima knjigu koju je objavio godinama ranije, a koja tretira uglavnom priče o parovima koji su iskusili međusobnu zasićenost, izdaju, raskid, ili su ostali u vezi i time sebi stvorili samo još više problema; sa planinske distance, piscu proza koju je pisao deluje kao da je njeno autorstvo tuđe. Konačno, dok je „Osam planina“ svojevrsni porodični roman o prijateljstvu, novi naslov je dobrim delom melodrama. Drugim rečima, aktuelni narativ italijanskog pisca jeste svojevrsni nastavak njegovog planinskog ciklusa, ali uz potpunu nezavisnost od prethodnih – u odnosu na njih donosi znatne žanrovske razlike. Zapravo, razlike ovog u odnosu na prethodne narative Paola Konjatija možda su najbolje sažete naslovom srpskog izdanja njegovog novog romana.

Autor: Domagoj Petrović